სახელმწიფო აუდიტის სამსახური

საერთო დანიშნულების სახელმწიფო მომსახურება 14 თებერვალი, 2020
მესტიის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტებით გათვალისწინებული პროგრამების აუდიტის ანგარიში
პერიოდი: 2018, 2017

სახელმწიფო აუდიტის სამსახურმა შეისწავლა მესტიის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტების გადასახდელები, ჯამში − 24,307.8 ათასი ლარი.

აუდიტის შედეგად გამოვლინდა შემდეგი მიგნებები:

მუნიციპალიტეტში არსებობს როგორც ფინანსური რესურსების, ასევე დაგეგმილი ინფრასტრუქტურული პროექტების მართვის პრობლემები. მუნიციპალიტეტმა ვერ უზრუნველყო არაფინანსური აქტივების ზრდის პარამეტრების სათანადოდ დაგეგმვა და შესრულება, რამაც ინფრასტრუქტურული პროექტების განსაზღვრულ ვადებში მოსახლეობისთვის მიწოდება შეაფერხა;

მუნიციპალიტეტში სამშენებლო სამუშაოების განხორციელების პროცესი ყველა ეტაპზე ხასიათდება სისტემური ხარვეზებით:
– სამშენებლო სამუშაოების განხორციელების მიზნით არ არის შერჩეული პროექტების დაწყებისა და დასრულების ოპტიმალური ვადები. მუნიციპალიტეტი შესყიდვის ობიექტის მიწოდების ვადებს, ხშირ შემთხვევაში, ზრდიდა სათანადო დასაბუთების გარეშე;
– სამუშაოების გეგმა-გრაფიკისა და მიწოდების ვადების დარღვევისათვის მუნიციპალიტეტი არ იყენებდა ხელშეკრულებით განსაზღვრულ საჯარიმო სანქციებს, ან აწესებდა სანქციის მინიმალურ ოდენობას. ამასთანავე, არ ატარებდა საკმარის ღონისძიებებს საჯარიმო თანხების ამოსაღებად;
– მუნიციპალიტეტმა, არაკეთილსინდისიერ მიმწოდებელთან ხელშეკრულების შეწყვეტის დროს, არ გამოიყენა ხელშეკრულებით მინიჭებული უფლება და არ მოითხოვა საბანკო გარანტიით უზრუნველყოფილი თანხების ანაზღაურება;
– მუნიციპალიტეტში შესრულებული სამუშაოების ხარისხის კონტროლის სისტემა, ზოგ შემთხვევაში, ვერ უზრუნველყოფს სამუშაოების დადგენილ ხარისხს;
– მუნიციპალიტეტის პასუხისმგებელმა პირებმა ჩაიბარეს შეუსრულებელი სამუშაოები,რომელთა გამოვლენა დათვალიერების შედეგადაც შეიძლებოდა.

მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ქონების მართვისა და განკარგვის პროცესი ხასიათდება არსებითი ხარვეზებით: მუნიციპალიტეტმა ვერ წარმოადგინა ქონების სარგებლობის უფლებით გაცემის დამადასტურებელი ხელშეკრულებები, ქონების აუდიტორული შეფასებები და მონაცემები მისაღები სარგებლის შესახებ;

მუნიციპალიტეტმა დაარღვია შრომითი ხელშეკრულებებით დაქირავებულთა რაოდენობრივი ზღვარი და 2018 წლის 11 თვის განმავლობაში დაიქირავა დასაშვებზე, საშუალოდ,შვიდი პირით მეტი;

მუნიციპალიტეტმა, საკრებულოს იმ თანამშრომლებზე, რომლებიც არ არიან თანამდებობის პირები. ხარჯების ასანაზღაურებლად თანხები გასცა ხარჯის გაწევის დამადასტურებელი პირველადი აღრიცხვის დოკუმენტების წარმოდგენის გარეშე;

მუნიციპალიტეტის საკუთრებაში არსებული ავტომანქანების ტექნიკური მომსახურების შესყიდვის პროცესი წარიმართა ხარვეზებით და გაწეულია არაეკონომიური ხარჯები;

მუნიციპალიტეტმა წარმომადგენლობითი ხარჯები, რიგ შემთხვევაში, გასწია შესაბამისი დოკუმენტური დასაბუთების გარეშე, რაც შეიცავს საბიუჯეტო რესურსების არაეკონომიური ხარჯვის რისკებს;

მუნიციპალიტეტმა, ზოგიერთ შემთხვევაში, საქონელი/მომსახურება შეისყიდა ხელშეკრულების გაფორმებამდე, რაც ძირეულად ეწინააღმდეგება შესყიდვების მოქმედ კანონმდებლობას. ამასთანავე, არ არის დაცული შესყიდვის ობიექტის საბაზრო ღირებულების წინასწარი განსაზღვრის, ეკონომიის მიღების, შესყიდვის ობიექტის ხარისხის უზრუნველყოფის და სხვა ძირითადი პრინციპები;

მუნიციპალიტეტმა კულტურული და სპორტული ღონისძიებების ორგანიზების მომსახურება შეისყიდა ინტერესთა კონფლიქტის პირობებში, ხარვეზებით შედგენილი სატენდერო დოკუმენტაციით;

2017-2018 წლებში მუნიციპალიტეტს არ მიუღია შემოსავალი ფიზიკური პირებიდან დასუფთავების მოსაკრებლის სახით. მუნიციპალიტეტმა ვერ წარმოადგინა ინფორმაცია გადამხდელთა ბაზისა და გადასახდელი მოსაკრებლების მოცულობის შესახებ;

შესაბამისი შრომითი რესურსის არსებობის პირობებში, მუნიციპალიტეტმა ვერ დაასაბუთა საფინანსო-საკონსულტაციო მომსახურების შესყიდვის აუცილებლობა;

მუნიციპალიტეტის შიდა აუდიტის სამსახურს დებულებით გათვალისწინებული ფუნქციები და მოვალეობები 2017-2018 წლებში არ შეუსრულებია, კერძოდ, არ ჩაუტარებია აუდიტორული შემოწმებები და არ გაუცია რეკომენდაციები მუნიციპალიტეტის საქმიანობის ეკონომიურობის, ეფექტიანობისა და პროდუქტიულობის გაუმჯობესებისათვის.
 

რეკომენდაცია №1: ფინანსური რესურსების რაციონალური მართვის უზრუნველყოფის მიზნით, მუნიციპალიტეტის მერიამ ბიუჯეტით გათვალისწინებული ასიგნებები გამოიყენოს შესაბამისი წლის ბიუჯეტით დაგეგმილი პროგრამების/ქვეპროგრამების მიზნების და მოსალოდნელი შედეგების მისაღწევად. ამასთანავე, ბიუჯეტი დაგეგმოს იმგვარად, რომ არ დაუშვას ნაშთის უკონტროლო დაგროვება.
რეკომენდაცია №2: მუნიციპალიტეტის მერიამ, ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელების ვადების განსაზღვრისას, მაქსიმალურად გაითვალისწინოს სხვადასხვა ფაქტორი და პირობა, რომელმაც შესაძლოა ნეგატიური გავლენა იქონიოს სამუშაოების დროულ დასრულებაზე; მიწოდების ვადების ცვლილება განახორციელოს დასაბუთებული გარემოებებით და გაითვალისწინოს ობიექტური და ფორსმაჟორული საფუძვლების არსებობა. სხვა შემთხვევაში, ვადებისა და პირობების დარღვევისათვის, გაავრცელოს ხელშეკრულებით განსაზღვრული საჯარიმო სანქციები. აღნიშნული ხელს შეუწყობს სამუშაოების შესრულების რეალური ვადების განსაზღვრას და გააუმჯობესებს საბიუჯეტო ასიგნებების გეგმურ ხარჯვას. გარდა ამისა, დროულად მიიღება ის პროდუქტი, რომელიც განსაზღვრულია ადგილობრივი თვითმმართველობის განვითარებისათვის და მოსახლეობის კეთილდღეობის უზრუნველსაყოფად.
რეკომენდაცია №3: მუნიციპალიტეტის მერიამ ხელშეკრულების პირობები განსაზღვროს იმგვარად,რომ მაქსიმალურად იყოს დაცული მისი,როგორც შემსყიდველი ორგანიზაციის ინტერესი. მათ შორის, გამოიყენოს საჯარიმო სანქციების ისეთი მექანიზმი, რომელიც უზრუნველყოფს შესყიდვის ობიექტების მიწოდების დაგვიანების პრევენციას. ამასთანავე, ჩაატაროს დაურიცხავი და გადაუხდელი ჯარიმების ინვენტარიზაცია და გაატაროს შესაბამისი სამართლებრივი ღონისძიებები კუთვნილი თანხების მისაღებად. მუნიციპალიტეტმა მომავალში საბოლოო ანგარიშსწორება განახორციელოს მიმწოდებლის მიერ ხელშეკრულებით ნაკისრი ყველა ვალდებულების შესრულების შემდეგ. აღნიშნული ხელს შეუწყობს საბიუჯეტო შემოსავლების გაზრდას და მიმწოდებლების მიმართ ერთგვაროვანი მიდგომის ჩამოყალიბებას.
რეკომენდაცია №4: მუნიციპალიტეტის მერიამ დანერგოს ისეთი კონტროლის მექანიზმები და პროცედურები, რომლებიც უზრუნველყოფს მაღალი რწმუნების მიღებას, რომ ხელშეკრულებით განსაზღვრული სამუშაოები სრულდება ხარისხიანად და ხელშეკრულების პირობების შესაბამისად; რეგულარულად აწარმოოს შესყიდული ობიექტების მონიტორინგი და ხარვეზების გამოვლენის შემთხვევაში, ნაკლოვანებების/ხარვეზების დროულად აღმოფხვრის მიზნით, გაატაროს სათანადო ღონისძიებები, რაც ხელს შეუწყობს ობიექტების გამართულ ფუნქციონირებას და მოსახლეობისთვის ინფრასტრუქტურული პროექტებით სარგებლობის შესაძლებლობას ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში.
რეკომენდაცია №5: მუნიციპალიტეტის მერიამ უზრუნველყოს სარგებლობის უფლებით გაცემული აქტივების სრული აღრიცხვა-სისტემატიზაცია, რაც მოიცავს მოსარგებლე პირებთან ხელშეკრულებების გაფორმებას. მუნიციპალიტეტმა გაითვალისწინოს ბაზარზე არსებული მდგომარეობა როგორც გადაწყვეტილების მიღების, ისე შემდგომ პერიოდებში შეთანხმების პირობების გადახედვისას, რათა საჯარო ინტერესების გათვალისწინებით ხელი შეუწყოს აქტივების ეფექტიან მართვას, მათ შორის მაქსიმალური შემოსავლის მიღებას. ამასთანავე, მუნიციპალიტეტმა დაადგინოს ქონების გადაცემიდან მისაღები სარგებლის ოდენობა,თუ ასეთი არსებობს და გაატაროს ღონისძიებები მათ ამოსაღებად.
რეკომენდაცია №6: მუნიციპალიტეტის მერიამ არ აანაზღაუროს საკრებულოს არათანამდებობის პირებზე უფლებამოსილების განხორციელებასთან დაკავშირებული ხარჯები, შესაბამისი ხარჯის დამადასტურებელი დოკუმენტების წარმოდგენის გარეშე. მნიშვნელოვანია, რომ საკრებულოს წევრების უფლებამოსილების განხორციელებასთან დაკავშირებული ხარჯების ანაზღაურების წესი და პრაქტიკა სრულ შესაბამისობაში იყოს მოქმედი კანონმდებლობის მოთხოვნებთან. აღნიშნული უზრუნველყოფს საკრებულოს წევრის არაანაზღაურებადი საქმიანობის შესახებ, „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსით“ დადგენილი პრინციპის დაცვას, ასევე საბიუჯეტო სახსრების დასაბუთებულ ხარჯვას.
რეკომენდაცია №7: მუნიციპალიტეტის საკრებულომ, აღმასრულებელ ორგანოსთან შეთანხმებით, მიზანშეწონილია შეიმუშაოს შესაბამისი წესი, რომელიც უზრუნველყოფს წარმომადგენლობითი ხარჯების გაწევას რაციონალურად, ეკონომიურად და გამჭვირვალედ. აღნიშნული წესით უნდა განისაზღვროს სტუმრების კატეგორია, მიზანი, მიღების ფორმა, გამასპინძლების ეტიკეტი, ანგარიშსწორებისათვის წარმოსადგენი დოკუმენტების ჩამონათვალი და კონტროლის სხვა მექანიზმები, რაც ხარჯებს გახდის საჯაროს და შედეგზე ორიენტირებულს. ამასთანავე, არსებული ფინანსური რესურსის განაწილების პროცესში,ხარჯების დაგეგმვისას, შესაბამისმა სამსახურებმა პირველ რიგში გაითვალისწინონ მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტით გათვალისწინებული პრიორიტეტული მიმართულებები.
რეკომენდაცია №8: მუნიციპალიტეტის მერიამ, საკრებულოსთან ერთად იმსჯელოს ფიზიკური პირების მიერ დასუფთავების მოსაკრებლის გადახდის საკითხზე და მიიღოს ისეთი გადაწყვეტილება, რომლითაც გათვალისწინებული იქნება როგორც საბიუჯეტო, ასევე სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის ინტერესები. აღნიშნულმა ხელი უნდა შეუწყოს დასუფთავების მოსაკრებლის სახით მიღებული შემოსავლების ზრდას და მოსახლეობაში გადასახადის გადახდის კულტურის განვითარებას.
რეკომენდაცია №9: მუნიციპალიტეტის მერიამ არ გადაიხადოს დამატებითი სახსრები შტატით გათვალისწინებული თანამდებობების შესაბამისი საქმიანობის განხორციელებისთვის. მიზანშეწონილია, მერიამ, საკრებულოსთან შეთანხმებით, შეიმუშაოს შესაბამისი წესი, რომელიც უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტში კომპეტენტური პირების დასაქმებას. ამასთანავე, საჭიროების შემთხვევაში, მუნიციპალიტეტს შეუძლია შრომის ანაზღაურების არანაკლებ ერთი პროცენტი მიმართოს მოსამსახურეთა კვალიფიკაციის ასამაღლებლად. აღნიშნული უზრუნველყოფს საბიუჯეტო თანხების დაზოგვას და რაციონალურად ხარჯვას.
რეკომენდაცია №10: მუნიციპალიტეტის მერიამ ჩამოაყალიბოს შიდა აუდიტის იმგვარი სამსახური, რომელიც შეისწავლის და შეაფასებს ორგანიზაციის შიდა კონტროლის სისტემებს, ასევე გამოავლენს პროცესებში არსებულ რისკებსა და სისტემურ ხარვეზებს. მიღებული შედეგების საფუძველზე, სამსახურმა შეიმუშაოს რეკომენდაციები და განახორციელოს მისი მუდმივი მონიტორინგი. აღნიშნული ხელს შეუწყობს მუნიციპალიტეტის საქმიანობის ეკონომიურობის, ეფექტიანობისა და პროდუქტიულობის გაზრდას და საჯარო ფინანსების მართვის გაუმჯობესებას.